Askı Akorları: Müzikte Gerilim ve Hareket Yaratma Rehberi

Özet:

Askı akorları veya "sus" akorları, herhangi bir şarkı yazarı, besteci veya müzisyen için hayati bir araçtır. Akorun karakterini belirleyen üçlü aralığını, daha nötr bir ikili (sus2) veya gergin bir dörtlü (sus4) ile değiştirerek, benzersiz bir belirsizlik, beklenti ve ileri hareket duygusu yaratırlar. Bu kapsamlı rehber, folk, rock ve caz gibi türlerdeki müzik teorisi temellerini, yaygın varyasyonlarını ve pratik uygulamalarını inceler. Net açıklamalar, profesyonel müzik örnekleri ve pratik alıştırmalar aracılığıyla, askı akorlarında ustalaşacak ve armonik dağarcığınızı geliştireceksiniz.

Anahtar Kelimeler:

askı akorları, sus2, sus4, 7sus4, müzik teorisi, akor ilerlemeleri, armonik gerilim, çözülme, şarkı yazımı, gitar akorları, piyano akorları, modal armoni

Askı Akorları Nedir?

Armoni dünyasında, üçlü derecesi, bir üçlünün (triad) kalbidir ve onu majör (mutlu, parlak) veya minör (hüzünlü, karanlık) olarak tanımlar. Bir askı akoru, kasıtlı olarak bu karakter tanımlayan üçlüyü kaldırır ve yerine farklı bir notayı koyar, böylece ne majör ne de minör olan bir ses yaratır. Bu "askıda kalma" durumu, dinleyiciyi çözülmeyi bekler halde bırakır ve bu da onu müzikal ilgi yaratmak için güçlü bir araç yapar.

İki temel askı akoru türü şunlardır:

• Sus4 Akoru: Üçlü, kök sesin üzerindeki tam dörtlü (P4) ile değiştirilir. Formülü Kök - T4 - T5'tir. Bu en yaygın türdür, çözülmeye doğru çeken belirgin, genellikle güçlü bir gerilim yaratır.
• Sus2 Akoru: Üçlü, kök sesin üzerindeki büyük ikili (M2) ile değiştirilir. Formülü Kök - B2 - T5'tir. Bu akor, sus4'ten daha yumuşak bir belirsizlik duygusuyla, daha açık, havadar ve modern bir sese sahiptir.

Örnek: C Majör, Csus4 ve Csus2

Farkı dinleyin. C majör akoru kararlı hissettirir. Csus4 gergin hissettirir, sanki C majöre hareket etmek istiyor gibi. Csus2 ise açık ve düşündürücü hissettirir.

Tarihsel Bağlam: Klasik Askıdan Modern Sese

Klasik Kökenler

"Askı" terimi, klasik müzikte belirli bir kontrpuan tekniğinden kaynaklanır. Üç aşamalı bir süreç içerir: Hazırlık (nota uyumlu bir akorun parçasıdır) , Askı (nota, armoni değişirken basılı kalır ve uyumsuzluk yaratır) ve Çözülme (uyumsuz nota, yeni akorun bir parçası olmak için bir adım aşağı iner). 4-3 askısı (dörtlünün üçlüye çözüldüğü), modern sus4 akorunun doğrudan atasıdır.

Modern Evrim

Çağdaş müzikte (20. yüzyıldan itibaren), askı akorları bu katı hazırlık ve çözülme ihtiyacından kurtuldu. Folk, rock ve caz müzisyenleri onları bağımsız ses renkleri olarak kullanmaya başladı. Askı akoru, sadece anlık gerilim yaratmanın ötesinde, kendi başına bir renk ve doku haline geldi; belirsiz, havada asılı kalan niteliği için değer gördü.

Yaygın Varyasyonlar ve Genişletilmiş Askı Akorları

Temel sus2 ve sus4'ün ötesinde, yedililer ve diğer uzatmalar eklemek zengin bir ses paleti açar.

• 7sus4 Akoru: Üzerine minör yedili (m7) eklenmiş bir sus4 üçlüsü (Kök - T4 - T5 - m7). Bu, caz ve funk armonisinin temel taşıdır. Sıklıkla dominant 7'li akorun yerine geçer, sertliğini yumuşatırken ileri çekici işlevini korur.
• 9sus4 Akoru: Üzerine majör dokuzlu (M9) eklenmiş bir 7sus4 akoru (Kök - T4 - T5 - m7 - M9). Bu, caz füzyon ve R&B'de sıklıkla kullanılan zengin, karmaşık ve modern bir ses yaratır.

Örnek: ii-V-I İlerlemesinde Çözülen G7sus4

G7sus4'ün (G-C-D-F) G7'ye (G-B-D-F) sorunsuz bir şekilde çözüldüğünü ve ardından Cmaj7'ye ulaştığını fark edin. Bu klasik bir caz ilerlemesidir.

Askı Akorları Nasıl Kullanılır: Pratik Uygulamalar

1. Çözülme Yoluyla Hareket Yaratma

Bu, sus akorlarını kullanmanın en geleneksel ve sezgisel yoludur. Önce askı akorunu çalarsınız, gerilim yaratırsınız, ardından onu karşılık gelen majör veya minör akora çözülürsünüz. Bu, tatmin edici bir ileri hareket duygusu yaratır.

• Sus4 Çözülmesi: 4'lü, majör tonlarda yarım adım, minör tonlarda tam adım aşağı inerek 3'lüye çözülür. Örn: `Csus4 -> C` veya `Csus4 -> Cm`.
• Sus2 Çözülmesi: 2'li, minör tonlarda yarım adım, majör tonlarda tam adım yukarı çıkarak 3'lüye çözülür. Örn: `Csus2 -> C` veya `Csus2 -> Cm`.

Örnek: Klasik Sus4 ve Sus2 Çözülmeleri

2. Bağımsız Akor Olarak Renk Katma

Birçok modern şarkıda, sus akorları hiç çözülmez. Benzersiz, açık sesleri için kullanılırlar. Bu, armoninin hem temelli hem de havada asılı kaldığı bir tür armonik "yıkama" veya pedal noktası etkisi yaratır. Klasik bir örnek, Tom Petty'nin "Free Fallin'" şarkısının açılışıdır; F, Fsus4 ve C akorları arasında gidip gelir.

Örnek: Folk Tarzı Sus Akoru Süslemesi

Gitarda, standart bir akoru kısaca sus4 veya sus2 ekleyerek süslemek yaygındır. Bu ilerleme, D majörden Dsus4'e, ardından Dsus2'ye ve tekrar D'ye hareket ederek, alttaki akor işlevini değiştirmeden ritmik ve armonik ilgi yaratır.

3. Güçlü Rock Riff'leri Oluşturma

Bir sus4 akorunun majör akora veya power chord'a çözülmesinin güçlü, sürükleyici sesi, rock müziğinin temel taşıdır. Gerilim ve rahatlama, güçlü, vurucu bir etki yaratır. The Who'nun "Pinball Wizard" şarkısının girişi, sus4 akorları etrafında bir riff inşa etme konusunda bir başyapıttır.

Örnek: Klasik Bir Rock Sus4 Riff'i

Bu riff, Asus4 ve bir A majör power chord'u (A5) arasında geçiş yaparak dinamik ve güçlü bir ses yaratır.

Enstrümanınız İçin Yaygın Voicing'ler

Gitar Voicing'leri

Sus akorları özellikle gitarda kullanışlıdır, genellikle standart bir majör veya minör akordan sadece tek parmak değişikliği gerektirir.

 Asus2: x02200 A major: x02220 Asus4: x02230 Dsus2: xx0230 D major: xx0232 Dsus4: xx0233 Esus4: 022200 E major: 022100 G_sus4: 3x001x (Gsus4 olarak sıklıkla kullanılan yaygın bir "Cadd9/G" voicing'i) 

Piyano Voicing'leri

Piyanoda, sus akorlarını sıkı kök pozisyonundan geniş, açık voicing'lere kadar birçok şekilde çalabilirsiniz.

 // C Askı Akorları Csus2 (Kök Pozisyonu): C-D-G Csus4 (Kök Pozisyonu): C-F-G C7sus4 (Yaygın Voicing): C-F-G-Bb (veya ters çevrimde G-C-D-F) // Açık Voicing'ler (oktavlar arasında yayılmış) Dsus2 (Açık): D (sol el), A-E (sağ el) Gsus4 (Açık): G (sol el), D-G-C (sağ el) 

Pratik Yaklaşımlar ve Alıştırmalar

Alıştırma: Sus Akorlarını Bir İlerlemeye Entegre Etme

Aşağıdaki ilerlemeyi çalışın. Amaç, sus akorlarının standart bir ilerlemeye ilgi katan "süslemeler" veya "geçiş akorları" olarak nasıl hareket ettiğini hissetmektir. Yavaş çalın ve her sus akorunun etkisini dinleyin.

İleri Kavramlar ve Modal Armoni

Askı akorları, armoninin genellikle işlevselden ziyade durağan ve renk temelli olduğu modal müziğin temelidir. Güçlü bir majör/minör çekimden yoksun olmaları, sürekli çözülmeden bir modun sesini kurmalarına izin verir.

• Mixolydian Modu: V7sus4 akoru özünde Mixolydian'dır. Bir 7sus4 akoru üzer