Artırılmış Yediliyi Çözmek: Müzik Teorisinin Merak Uyandıran Aralığı

Özet:

Bu makale, büyüleyici ve nadir bir müzikal aralık olan artırılmış yediliyi açıklığa kavuşturuyor. Mükemmel bir oktava enharmonik olarak eşdeğer olmasının benzersiz özelliğini keşfedeceğiz, yani istikrarlı ve çözülmüş geliyor, ancak yazımından dolayı bir uyumsuzluk olarak sınıflandırılıyor. Artırılmış yediliyi anlamak, karmaşık kromatik armonileri deşifre etmenin ve gelişmiş müzikteki seslendirme nüanslarını anlamanın anahtarıdır.

Anahtar Kelimeler:

artırılmış yedili, müzik teorisi, aralıklar, armoni, uyumsuzluk, uyumluluk, enharmonik eşdeğer, oktav, kromatiklik, seslendirme, müzik eğitimi.

Giriş:

Bir aralık işitsel bir yanılsama olabilir miydi? Mükemmel derecede istikrarlı ve eksiksiz gelen, ancak kağıt üzerinde en gergin ve uyumsuz olanlardan biri olarak kabul edilen bir aralık? Artırılmış yediliğin merak uyandıran durumuna hoş geldiniz. Majör, minör ve tam aralıklarda ustalaşmış olabilirsiniz, ancak artırılmış ve eksiltilmiş aralıklar dünyası, yeni bir armoni karmaşıklığı ve zenginliği katmanı açar. Artırılmış yedili, belki de hepsinin en paradoksal olanıdır ve kulaklarımıza ve müzikal bağlam anlayışımıza meydan okur. Bu benzersiz aralığa dalalım ve yazımının neden sesi kadar önemli olduğunu keşfedelim.

Tanım ve Sınıflandırma:

Bir artırılmış yedili, majör yedili'den bir kromatik yarım ton daha geniş olan bileşik bir aralıktır. İşte dökümü:
- Bir majör yedili (örneğin, C'den B'ye) 11 yarım tonu kapsar.
- Bir artırılmış yedili oluşturmak için, bu aralığı başka bir yarım ton genişleterek toplam 12 yarım ton elde ederiz.
Bu genellikle üst notayı diyez ile yükselterek yapılır (örneğin, C'den B♯'ye). 12 yarım tonluk bir aralık, işitsel olarak bir mükemmel oktava (örneğin, C'den C'ye) özdeştir. Kritik fark, notasyonda ve kapsanan personel pozisyonlarının sayısında yatar. Bir artırılmış yedili yedi personel pozisyonunu kapsar (örneğin, C-D-E-F-G-A-B), oysa bir oktav sekiz pozisyonu kapsar (C-D-E-F-G-A-B-C). Bu notasyonel fark hayati öneme sahiptir, çünkü genellikle kromatik seslendirmeden kaynaklanan belirli bir armonik niyeti yansıtır.

Örnekler:

ABC Notasyonunda Örnek:

Aşağıdaki örnek, artırılmış yedili aralığını gösterir ve doğrudan mükemmel oktavla karşılaştırır. Bir piyanoda aynı tuşlarla çalınırken, müzikal yazımlarının farklı olduğuna dikkat edin. İlk ölçü, C'den B-diyez'e artırılmış bir yediliyi, ardından C'den C'ye mükemmel bir oktavı gösteriyor. İkinci ölçü, G'den F-çift-diyez'e başka bir örnek gösteriyor, ardından oktav eşdeğeri geliyor.

0:00

0:00

Pratik Uygulamalar:

Artırılmış yedili, basit halk şarkılarında bulacağınız bir aralık değildir. Evi, özellikle geç Romantik dönemden itibaren armonik olarak maceraperest müziktedir. Genellikle değiştirilmiş dominant akorlarının veya doğrusal kromatik hareketin bir sonucu olarak ortaya çıkar.

Harika bir gerçek dünya örneği, kontrpuan ustası J.S. Bach'tan geliyor. İyi Temperlenmiş Klavye, Kitap I'den Si minör Füg'ünde (BWV 869), bas ve soprano sesleri arasında artırılmış bir yedili oluşur. Armoni, Si minöre hareket eden bir A♯ eksilmiş yedili akoru ima eder. Bas melodideki A♯'ye karşı bir B çalarken, artırılmış bir yedili aralığı yaratılır. Bu geçici, gergin an, aralığın karmaşık seslendirmeden nasıl doğal olarak ortaya çıktığını ve çözüme doğru güçlü bir çekim yarattığını gösteriyor.

Tarihi Figürler:

Birçok besteci bu aralığı kullanmış olsa da, onu mümkün kılan armonik dili zorladığı için birkaçı öne çıkıyor.

Johann Sebastian Bach (1685-1750): Bir kontrpuan ustası olarak Bach'ın melodik çizgileri karmaşık bir şekilde dokuması, genellikle karmaşık dikey sonoritelere yol açtı. Eserindeki artırılmış yedili, tek başına bir etki değil, amaca yönelik hareket eden birden fazla bağımsız sesin mantıksal sonucudur.

Richard Wagner (1813-1883): Wagner'in *Tristan und Isolde* operası, tonaliteyi kırılma noktasına kadar zorlamasıyla ünlüdür. "Tristan akoru" en çok analiz edilen armonik yeniliği olsa da, tüm eser yoğun kromatiklikle doludur. Bu son derece etkileyici dil, artırılmış yedili gibi aralıkların duygusal dramayı artırmak ve çözümü geciktirmek için görünebileceği bağlamlar yaratır.

Arnold Schoenberg (1874-1951): Tonalitenin ötesine geçerek Schoenberg, on iki ton tekniğini geliştirdi. Sisteminde, aralıkların geleneksel işlevleri yeniden tanımlandı. Artırılmış bir yedili ile bir oktav arasındaki ayrım, işlevsel uyumsuzluk ve uyumluluktan ziyade bir ton sırası içindeki notasyonel kolaylıkla ilgili hale geldi. Schoenberg için 12 yarım tonluk bir boşluk, adına bakılmaksızın sadece 12 yarım tonluk bir boşluktu.

Eğlenceli Gerçekler:

Sahtekar Aralık: Artırılmış yedili, nihai müzikal sahtekardır. Bir oktav gibi mükemmel derecede uyumlu ve istikrarlı geliyor, ancak teorik kimliği gergin, uyumsuz bir aralık. Müzik teorisinde "bağlam her şeydir"in mükemmel bir örneğidir.

Bir Piyanistin Bulmacası: Bir piyano klavyesinde, C ve B♯ notaları, C ve sonraki C ile aynı iki beyaz tuşla çalınır. Performansçı, aralığın gerçek armonik anlamını, onu çalmanın fiziksel eyleminden değil, partisyondan çıkarmalıdır.

Enharmonik Heceleme Yarışması: Artırılmış yedili, enharmonik oyununda yıldız bir oyuncudur. Örneğin, G♭'den F♯'ye olan aralık, majör bir yedili (11 yarım ton) 'dir, ancak F♯'yi bir G♭ olarak yeniden hecelerseniz, mükemmel bir oktav elde edersiniz. G♭'yi bir F♯ olarak yeniden hecelerseniz, bir birlik elde edersiniz! Artırılmış yedili (örneğin, G♭'den Fx'e, burada 'x' çift diyezdir), müzik notasyonunun ne kadar esnek ve açıklayıcı olabileceğini gösteriyor.

Sonuçlar:

Artırılmış yedili, basit bir müzik teorisi merakından çok daha fazlasıdır. Ses, notasyon ve armonik işlevin büyüleyici bir kesişimini temsil eder. Sesi tanıdık mükemmel oktavla aynı olsa da, yazımı kromatik gerilim ve karmaşık seslendirmenin daha derin bir hikayesini ortaya koyuyor. Bu aralığı anlamak, bizi notaların yüzeyinin ötesine bakmaya ve karmaşık müziğin temelini oluşturan dilbilgisel mantığı takdir etmeye teşvik ediyor. Bir dahaki sefere bir partisyonda B♯ veya Fx gibi bir nota gördüğünüzde, kendinize şunu sorun: bu artırılmış bir yedilin parçası mı ve besteci onunla ne anlatıyor?

Referanslar:

1. Piston, W. & DeVoto, M. (1987). Harmony (5th ed.). W. W. Norton & Company.

2. Kostka, S., Payne, D., & Almén, B. (2017). Tonal Harmony (8th ed.). McGraw-Hill Education.

3. Laitz, S. G. (2015). The Complete Musician: An Integrated Approach to Theory, Analysis, and Listening (4th ed.). Oxford University Press.